Czy przy robieniu zdjęć przez przypadek natknęliście się na histogram, albo sami próbowaliście go ogarnąć? I ten wykres wydał wam się zbyt trudny albo niezrozumiały? Pozwól ze wytłumaczę tutaj do czego służy, czym jest, jak się go używa i jak nad nim zapanować!
Zacznijmy od tego że jest to wykres przedstawiający liczbę powtórzeń jakiegoś zjawiska na określonym zbiorowości lub danych. Znajduje on zastosowanie w wielu różnych dziedzinach ale w tym artykule skupimy się oczywiście na jego zastosowaniu w fotografii. Dla zdjęć, określa on rozkład jasności na zdjęciu- od czerni, przez półtonowy do bieli. Wyrażany jest w 256 stopniach szarości. Oś pozioma oznacza wartości jasności a pionowa ilość pikseli o danej wartości.
Histogram wykorzystujemy do analizy ekspozycji zdjęć, a jeśli jest odpowiednio dobrany to osiągniemy dobrą ekspozycje i szeroki zakres szczegółów.
Weźmy sobie na tapet ten histogram. Na jego podstawie możemy stwierdzić ze zdjęcie jest ciemne bo od lewej, słupek jest najwyższy, występują też półtony, które zajmują sporą powierzchnię zdjęcia, a bieli jest najmniej.
Najlepiej kiedy robimy zdjęcie utrzymywać wszystkie „słupki” na podobnych wysokościach aby zdjęcie nie było ani przyciemnione ani zbyt jasne. Teraz przeanalizujmy sobie przykłady
Tutaj wartości na histogramie są mniej więcej wyrównane ale jednak delikatnie przeważają czerniePo prawej stronie widzimy wysoki słupek bieli to oznacza że zdjęcie jest prześwietlone
Jak wykorzystać histogram
Jeśli słupki są najwyższe po lewej stronie zdjęcia to oznacza że zdjęcie może być za bardzo przyciemnione. Aparat nie zarejestruje wszystkich szczegółów cieni, które jest w stanie. Jeśli takie przyciemnienie zdjęcia nie jest pożądanym efektem możemy wpuścić do aparatu więcej światła przez zwiększenie wartości ISO bądź wydłużając czas otwarcia migawki.
Kulminacja najwyższych słupków po prawej stronie oznacza, że zdjęcie jest prześwietlone. I jeśli nie jest to zamierzony efekt (kiedy taki stosować opiszemy w innym artykule) to warto zmniejszyć ilość wpłacanego światła. Możecie to zrobić poprzez zmniejszenie wartości ISO, zwężenie przysłony i krótsza ekspozycję.
Podczas robienia zdjęcia, często nie mamy czasu na zastanawianie się jaka kompozycja będzie najbardziej pasowała i jak ustawić aparat, dlatego najlepiej zgłębić tą wiedzę przed wyjściem w teren. Ponadto wiedza o kompozycji jest nam potrzebna do innych dziedzin takich jak rysunek czy malarstwo.
Pierwszym błędem początkującego fotografa jest przekrzywienia linii horyzontu dla dodania dynamiki zdjęciu lub innych pobudek. Jednak to zwykle np przy fotografii morza wygląda jakby ze zdjęcia wypływała woda.
W większości zdjęć (chyba ze czegoś innego wymaga koncepcja) stosujemy prosty horyzont. Można go umieścić go w dowolnym miejscu w zależności co chcę się na zdjęciu ukazać. Im wyżej umieścimy horyzont tym więcej spodu zdjęcia pokażemy czyli np. rozległego jeziora czy pola trzcin. Jeśli zaś nasz horyzont umieścimy nisko to możemy skupić uwagę widza na pięknie układających się chmurach. Zwykle jeśli nasza kompozycja opiera się na horyzoncie będzie statyczna
Linia horyzontu jest tutaj wysoko gdyż chciałam się skupić na połączeniu zamarzniętego jeziora z trzcinami
2. Linie wiodące ~kompozycja dynamiczna
To narzędzie pozwoli na wprowadzenie dynamiki do zdjęcia. Jeśli nasz teren ma silne dominanty w postaci ulic, rur czy mostów to warto dostosować zdjęcie aby ukazać te szczegóły. Poprzez wykorzystanie tych ulic jako linii biegnących do horyzontu możemy wprowadzić głębie na zdjęciu i zatrzymać wzrok oglądającego na dłużej.
Tory i ich pokrycia zbiegające się do jednego punkty na horyzoncie-perspektywa jednozbiegowa
3. Trójpodział
Kolejnym podejściem do fotografii jest zastosowanie siatki 9 prostokątów z 4 punktami szczególnymi na przecięciu. Dzięki oparciu kompozycji na tych punktach można stworzyć ciekawe ujęcia, które naturalnie nas zainteresują, co zostało udowodnione przez greckiego filozofa, ale o tą ciekawostkę zostawię na deser-na koniec artykułu:)
Stosując tą siatkę staraj się aby twoje najciekawsze punkty znalazły się na punktach szczególnych. Umieszczamy tam to na czym chcemy zwrócić uwagę widza czyli np przewrócony konar, jadący samochód czy różowego słonia.
4. Kompozycja otwarta/zamknięta
Najłatwiej tutaj wyjaśnić na przykładzie. W kompozycji zamkniętej uchwycimy cały obiekt, bez ucinania. Kompozycja otwarta stanowi wycinek jakiegoś kadru, czyli np. chcemy uchwycić tylko wielkość kopuły więc ucinamy resztę. Oczywiście korzystając z innych reguł np trójpodziału.
5. Kompozycja centralna
Polega na umieszczeniu rzeczy/ człowieka na którym chcemy się skupić w centrum naszego kadru. Zwykle jest to bardziej statyczne ujęcie.
6. Obramowanie zdjęcia
Ten zabieg jest popularny jeśli chcemy pokazać głębie jakiegoś ujęcia, albo chcemy się skupić na podróży oczu widza żeby przeszły jakaś drogę i później trafiły do centralnego punktu na zdjęciu.
7. Kompozycja symetryczna
To kompozycja, na której ukażemy symetryczność, powtórzenie. Można stosować np w kościołach kiedy cały plan jest jednakowy z obydwu stron ale także, na zdjęciu którego jakieś dwa elementy są symetryczne.
Tutaj mamy dwie symetryczne kapliczki, które odbijają się prawie o obelisk
7. Ciąg Fibonacciego, złota liczba i złoty trójkąt
Teraz obiecany deser:) Zaczniemy od teorii o ciągu fibonacciego, odkrył go włoski matematyk Leonard z Pizy o przydomku Fibonacci. Jest to ciąg liczb naturalnych, z których każda kolejna liczba jest określona rekurencyjnie- czyli zależy od poprzednich. Pierwszą liczbą jest 0, kolejną 1, a każda kolejna jest sumą dwóch poprzednich.
0 1 1 2 3 5 8 13 21 34 55 89 144 233 itd.
Ciąg Fibonacciego ma ogromny związek ze złotą liczbą. Złota liczba powstaje poprzez podzielenie odcinka w specyficzny sposób: stosunek długości dłuższego odcinka do krótszego musi być równy stosunkowi całego odcinka do dłuższego odcinka.
W fotografii stosuje się to jako bardziej zaawansowana cześć trójpodziału- poprzez znajomość spirali i złotego podziału wyznacza się punkty szczególne i linie potrzebne do konstrukcji zdjęcia, a także główny element na przecięciu dwóch linii. Wyglada to tak: Obrazek ze strony: https://www.miloni.pl/blog/zloty-podzial-proporcja-w-meblach/
